لە پرسیارکردن لە دەروونناسەکە تۆ هەلی ئەوەت هەیە کە پرسیارێکی نەناسراو بکەیت کە پەیوەندی بە هەست و پەیوەندیەکانەوە هەیە یان بە پێچەوانەوە. بۆ خوێندنەوەی پرسیاری کەسانی تر و وەڵامەکانی دەروونناسەکە بڕۆ خوارەوە.
ئایا پرسیارێکت هەیە یان وا بیر دەکەیتەوە کە حەزت لە یارمەتیە؟ ناردنی پرسیارێکی نەناسراو لەڕێی فۆرمی خوارەوە. پرسیارەکان لەلایەن دەروونناسێکەوە وەڵام دەدرێنەوە کە تیجیجورن ڤاست لەگەڵی هاوکاری دەکات و لەگەڵ وەڵامەکانی ئێرە لە سەر ئەم لاپەڕەیە بڵاو دەکرێنەوە نزیکەی مانگێک جارێک. ئێوە کە دەپرسن هەمیشە نەناسراون. پرسیار لە دەروونناسەکە بکە کە بە هاوکاری لەگەڵ مێیلا گونجاوە
مێیلا چارەسەری تایبەت دەکات بە ئافرەتان بە گونجاندنیان لەگەڵ باشترین دەروونناس یان پزیشکی دەروونی لە ڕێگەی لۆگاریتمێکی هاوتای توێژینەوە هاوچەشنی نوێخوازی مێیلا ئەگەری ئەوە زیاد دەکات کە تۆ کرتە دەکەیت لەگەڵ چارەسەرکارەکەت بە ڕەچاوکردنی پەسەندە کەسییەکانت، و پێداویستیە دەروونییەکان و نیشانەکان.
پرسیارەکان لەلایەن دەروونناسان مالین کرۆن و میکایلا والهیم وەڵام دەدرێنەوە ئێوە کە دەپرسن هەمیشە نەناسراون. له گه ڵ ئێمه ده توانی سه باره ت به هه موو شتێك قسه بكه ی
Jag har börjat i en ny skola för några månader sedan och den är verkligen superdålig. Jag trivs inte alls, jag har testat att vara med ALLA i klassen, två av dom vill jag vara med men det går inte för man blir bara utanför och de vill vara för sig själva. Så just nu hänger jag med folk jag verkligen inte trivs med. det känns så ensamt.
Hej och tack för att du skriver!
Vad tråkigt att höra att du inte trivs. Vänner är för de flesta väldigt viktigt och det är tungt att känna sig ensam. Det låter som att du också verkligen försökt hitta personer att umgås med. Ibland kan det ta ganska lång tid att lära känna någon ny och skapa nya relationer. Det kommer oftast inte på en gång, utan en behöver ge det en chans, en behöver våga bjuda på sig och släppa in andra och både ge och få. Ofta hittar personer varandra via gemensamma intressen. Finns det något som någon gör på fritiden som du är intresserad av och också skulle kunna prova? Och ibland kan det också vara så att en faktiskt inte matchar med vissa personer eller hittar gemensamma intressen. Kan det i så fall finnas personer i andra klasser som det skulle vara möjligt att lära känna och bygga relationer med?
Det är bra att du skriver hit och delar med dig av dina tankar och känslor. Ibland kan en behöva få prata mer eller få stöd och råd från någon vuxen i sådana här situationer. Finns det någon förälder, lärare eller kanske skolkurator som du kan tänka dig att prata med? På ungdomsmottagningen kan en också få samtalskontakt. Annars finns även många olika chattforum.
I länken kan du läsa tips från andra: https://www.umo.se/karlek-och-vanskap/vanskap/umo-fragar-hur-far-man-nya-vanner/
Ge inte upp i att hitta vänner. Det kan ta tid. Och ta stöd under tiden.
ئاگاداری خۆت بە!
Hej jag är en 12 (blir 13 i okt) årig tjej och jag har bråkat med min kompis som jag litade mest på och hon har börjat säga att allt är mitt fel och hon bryr sig inte om jag skulle vara död eller inte och jag känner att jag snart kommet ge upp. Jag har en väldigt svår depprision och all min ångest och allt annat är just nu det enda jag tänker på. Och jag vill bara ha ett normalt liv, snälla hjälp mig
Hej och tack för att du skriver!
Det kan verkligen vara jobbigt att bråka med personer som är viktiga för en. Du har inte skrivit vad bråket handlat om eller hur länge det pågått. Att bli osams eller arg på vänner eller andra nära personer är helt normalt, och ofta så lägger det sig med tiden. Ibland kan den andre behöva lite tid att få lugna ner sig innan det går att försöka reda ut det som hänt. I en konflikt kan det vara bra att själv fundera på vad en eventuellt gjort som gjort den andre upprörd och om det är något en vill be om ursäkt för. Likaså kan det vara bra att tänka igenom vad en inte tycker en gjort fel så att en inte ber om ursäkt utan att mena det.
Du skriver också att du har mycket ångest och depression. Om du inte redan gjort det så tänker jag att det är viktigt att få hjälp och stöd med det också. Det går att må bättre! Prata med en förälder eller annan nära vuxen om du kan. Då kan de lättare finnas där för dig och hjälpa dig att få ytterligare hjälp vid behov. Om det är svårt, finns det någon annan vuxen du kan prata med? En lärare, en kompis förälder, skolkurator, skolsköterska? Försök tänka ut vem som skulle vara lättast att prata med och berätta om ditt mående, dina tankar och känslor.
Jag hoppas att det går att reda ut bråket med din kompis och att du även får hjälp och stöd med ångest och depression.
ئاگاداری خۆت بە!
Tillägg från Tjejjouren Väst: Kom gärna in och prata i vår anonyma chatt om dina tankar och känslor, hos oss kan du prata om allt!
Skrivit med en kille att tag nu och vi har verkligen haft mycket gemensamt men jag har varit velig och inte riktigt vetat om jag vill ha ett förhållande eller inte. När jag sen tillslut bestämde mig för att jag vill de så sa han att jag skulle ta lite tid för mig själv tills jag var helt säker. Texten är torrare och han är mycket långsammare på att svara. Har han tappat intresset? Bryr han sig verkligen om mig?
Hej och tack för att du skriver!
Det är ofta ett trevande och osäkerhet när en börjar lära känna någon som kan vara en potentiell partner. Det brukar ofta snurra just sådana frågor som du skriver: ”Gillar hen mig?”, ”Har hen tappat intresset?”, ”Vad ska jag skriva?” och ”Vad betyder att hen skriver/gör…?”.
Sanningen är ju den att bara den andre kan ha svaret på många av frågorna. Kanske har han tappat intresset, kanske har han haft annat som stressat eller tagit hans tid och fokus. Andra kan gissa och försöka tolka hans svar, men du kommer bara kunna få rätt svar från honom. Så för att verkligen få veta så behöver du fråga honom.
Jag vill också uppmärksamma att det låter klokt av dig att ha känt efter vad du verkligen vill och känner, och att du kunnat vara ärlig med det. Samtidigt så är det viktigt att komma ihåg att det också påverkar den andre hur du beter dig. Om du varit osäker så kan det även ha gjort honom osäker och undrande över ditt intresse.
Med det sagt så är det ofta svårt för de flesta i den fasen du beskriver, att ta reda på om där finns något mer eller inte. Många är osäkra, många vill inte ta första steget eller riskera att bli avvisade. Ibland vet en inte vad en vill förrän en har testat. Fortsätt våga lyssna på dig själv och fortsätt våga vara ärlig, då kommer förhoppningsvis andra också våga det. Lycka till!
Hej, Jag går i 9:an och jag kan inte lära mig bra i skolan! Speciellt i matte, jag kan inte koncentrera mig och jag hänger inte med. Är det något fel på mig och vad ska jag göra?
Hej! Tack för att du skriver!
Alla har olika lätt och svårt för sig i skolan. Att ha särskilt svårt för matte är vanligt och alla har olika nivå på vad de klarar av. En del behöver plugga mycket och upprepat, och andra behöver bara läsa en text en gång för att sedan kunna det. Människor är också bra på olika saker. En del har lätt för sig i skolan, andra har talang för musik eller att måla, och någon annan är väldigt bra på att hantera människor.
Oavsett är det är frustrerande och jobbigt att inte hänga med som andra eller ha svårt med koncentration i skolan eftersom att det är en stor och betydelsefull del av livet. Koncentrationsförmågan kan påverkas av väldigt många saker. Du kan själv fundera på vad som stör din koncentration och se om det är något du kan göra något åt? Eller om du kan få hjälp av t.ex. en lärare med något. Kan det vara att sitta på en viss plats, att ha mobilen på, ljud utanför, att ha bråkat med någon eller något som oroar dig och tar ditt tankefokus?
Det är vanligt att ha sämre koncentration i perioder av stress, dåligt mående eller mycket oro. Om så är fallet kan det också vara hjälpsamt att prata med någon om det som påverkar en, t.ex. någon god vän, någon vuxen du litar på, skolkurator eller ungdomsmottagning.
Det kan också vara så att en har genomgående svårt med koncentrationen. Vid koncentrationssvårigheter eller inlärningssvårigheter kan en behöva extra stöd eller anpassning för att kunna lära sig och prestera på sin bästa nivå. Då är det viktigt att föräldrar/vårdnadshavare och lärare känner till det för att kunna hitta sätt att stötta dig på. Om ens svårigheter ställer till det mycket för en och kanske även på andra områden i livet så kan ibland finnas behov att undersöka närmare vad det är för svårigheter en har för att kunna få rätt hjälp. En del personer kan då behöva träffa psykolog för att göra en så kallad utredning där en gör en fördjupad undersökning vad ens svårigheter kan bero på.
Lycka till!
Hej!
Jag bråkar mycket med min familj. De är alltid arga på mig för världens minsta saker. Jag kom 3 min sent till min lektion, jag har nu utegångsförbud i 2 veckor. De sa att de ska ta min mobil i en vecka, Jag känner mig inte bekväm med min egna familj längre för de känner att de inte gillar mig längre. Vad ska jag göra?
سڵاو و سوپاس بۆ پرسیارەکەت!
Vad jobbigt det låter att det blir så mycket bråk. Det låter också som att du upplever att det blir väldigt starka reaktioner på små saker, vilket så klart känns orättvist och tärande.
Finns det kanske någon vän eller annan person i din närhet som du kan dela din upplevelse med? Det låter som att det som pågår nu gör att du känner dig ensam bland dem som egentligen kanske är dina närmaste, och då tänker jag att det är viktigt att försöka ta stöd av någon annan utomstående. Klokt av dig att ta det här steget att söka stöd genom att skriva hit!
När jag läser det du beskriver så blir jag faktiskt orolig att det som pågår inte bara är vanliga konflikter mellan barn och förälder. Ibland kan det tyvärr vara så att föräldrar kontrollerar och behandlar sina barn på ett sätt som är varken rimligt eller snällt. Det kan vara svårt att avgöra själv eftersom en ju aldrig haft någon annan familj än sin egen, och då har en inget att jämföra med.
Jag tänker därför att det vore viktigt att du pratar med någon utomstående vuxen som du litar på och berätta om det som pågår. Om du går i skolan kanske det finns någon där som du litar på? Till exempel skolkurator eller någon lärare som du känner förtroende för?
Det går också att ringa till exempelvis BRIS anonymt. Där kan du få prata med en kurator som är utbildad i och van vid att prata om känslor, tankar och hur en har det. BRIS når du på 116 111.
Det finns även möjlighet att chatta via deras hemsida: https://www.bris.se/for-barn-och-unga/prata-med-oss/
Fortsätt att söka stöd när det inte känns bra och lita på din egen känsla om att något inte är riktigt som det ska vara. Ta hand om dig!
Hej!
Jag är 14 år. När jag var i mitt hemland hade jag många vänner men när jag kom hit vill ingen vara vänner med och hänga med mig. Jag vet inte varför de vill inte vara vänner med mig eller hänga med mig.
Hej, tack för att du skriver.
Jag tror att många kan känna igen sig i det du beskriver. Att komma till ett helt nytt land och börja bygga upp ett nytt liv kan verkligen vara utmanande. Vad tråkigt att höra att det känns som det gör för dig!
När en känner sig ensam och saknar sammanhang är det lätt hänt att tänka att det beror på något hos en själv. Vilket kan leda till att en mår ännu sämre. Du skriver att du inte vet varför det är som det är, så det låter som att du kanske letar förklaringar hos dig själv. Men jag tänker att det oftast inte alls har något att göra med egenskaper hos en själv, utan snarare att det är vanligt att det tar tid att finna och bygga upp nya relationer.
Du skriver att du är 14 år så jag gissar att du går i skolan. Om det skulle kännas okej för dig så tänker jag att det kanske skulle kunna vara hjälpsamt att prata med någon vuxen på skolan kring hur du känner. Finns det till exempel någon lärare som du känner förtroende för, eller kanske skolkurator?
Som ny i ett land kan det vara svårt att veta vad för olika möjligheter det finns för att träffa nya vänner. Därför tänker jag att det kanske kan vara bra med en vuxen som kan vara hjälp på vägen att hitta olika sammanhang som ger möjlighet att träffa nya vänner.Har du någon kontakt med de gamla vännerna i ditt hemland? Ibland kan det vara så att vi tappar kontakt med personer vi umgåtts med tidigare när vi hamnar i ett nytt sammanhang. Det kan leda till att det blir en ännu jobbigare omställning. Om det är möjligt att upprätthålla relationen med vännerna i hemlandet så kanske det kan vara en trygghet samtidigt som du försöker bygga upp nya vänskapsrelationer här.
Jag funderar också på om du kanske känner någon annan i samma situation som du? Eller går det att få kontakt med någon som är eller har varit i samma situation?
Många kan uppleva det hjälpsamt att prata med någon som varit med om liknande. Både för att få stöd av någon som kan förstå hur det känns, och också kanske kan ge värdefulla tips och råd utifrån sina erfarenheter.
Klokt av dig att du söker stöd i en svår situation, fortsätt med det och ta hand om dig!
Hej!
Jag är en tjej som har en del vänner i skolan men ingen att umgås med på fritiden. Så nu på helgerna ligger jag bara i min säng och känner mig ensam och har ingenting att göra. Blir så ledsen. Mår redan dåligt och äter antidepressiva
Hej, tack för att du skriver.
Väldigt många av oss lider av att vi känner oss mer ensamma än vad vi skulle önska. Trots det är ofrivillig ensamhet inte alltid något vi pratar om, tyvärr.
Vad klokt och modigt att du skriver och söker stöd när ensamheten känns jobbig!
Det som är värdefullt tänker jag är att du redan lite har satt fingret på vad som gör dig ledsen och vad du skulle vilja vore annorlunda. Genom att ringa in det som blir jobbigt så har du tagit första steget mot att kunna må bättre. För ifall vi ska kunna må bättre så måste vi först förstå vad som leder till att vi mår dåligt, så att vi vet vad vi ska försöka ändra på.
Om det är så att du skulle vilja ha fler vänner så finns det faktiskt sätt att ta steg mot det. Ett sätt att börja kan vara att fundera på vad det finns för möjliga vägar. Finns det sammanhang där du skulle kunna försöka lära känna nya personer (exempelvis via något fritidsintresse, eller kanske i något sammanhang online)? Finns det personer du känner redan som du skulle kunna försöka utöka umgänget med (exempelvis vännerna i skolan, eller kanske personer som en umgåtts med tidigare i livet)?
Att ta sig an att försöka skaffa ett umgänge på fritiden kan kännas som ett stort projekt, särskilt när en redan mår dåligt. När något känns som en stor förändring så finns det en risk att det känns för svårt och att vi då ger upp redan från början. Därför brukar det kunna vara hjälpsamt att försöka bryta ned den förändring en vill göra i små små steg. Fundera kring ifall det finns något första litet steg som du skulle orka och våga ta mot att utöka ditt umgänge? Genom att ta ett litet steg i taget så kan det gå att göra förändringar som först känns omöjliga.
Som sagt, att göra förändringar kring sin situation när en mår dåligt kan vara svårt, så tveka inte att ta hjälp om det känns för svårt att ta tag i det på egen hand. Finns det kanske någon vuxen i din närhet som du känner dig bekväm att prata med som skulle kunna vara ett stöd i detta? Annars så kanske det kan vara ett alternativ att prata med exempelvis skolkurator eller ungdomsmottagningen. Du skrev att du äter antidepressiva så då antar jag att du har en läkarkontakt.
Då kan det också vara en väg att lyfta med den läkaren att du önskar en samtalskontakt för stöd i detta, så kan läkaren hjälpa dig med vart du kan vända dig.
ئاگاداری خۆت بە!
Hej, jag har diagnosen borderline, ptsd och adhd. Jag träffar en psykolog jag känner mig trygg hos. Är livrädd för detta för jag tänker på henne mycket. Är rädd för att jag är kär i henne. Det är jättekonstigt då jag är 30 år och hon 65. Förvirrad, hur ska jag göra?
سڵاو و سوپاس بۆ پرسیارەکەت!
Vad fint att höra att du träffar en psykolog som du känner dig trygg hos, men jag förstår att de känslor som du nu känner gör dig förvirrad och osäker på hur du ska gå vidare. Först vill jag bara säga att det du upplever inte är ovanligt eller konstigt, utan faktiskt ganska vanligt.
Jag tänker att det kan vara viktigt för dig att börja med att titta lite närmare på vad det egentligen är du känner. Det förekommer att patienter utvecklar kärlekskänslor för sin psykolog så det är möjligt att det är det som har hänt. Men det kan också vara så att den förtroliga relationen som det innebär att gå i samtal hos en psykolog väcker starka känslor av olika slag som kan förväxlas med att känna sig kär. Därför kan det finnas ett värde i att titta lite närmare på dessa känslor för att utforska vad du verkligen känner.
Om du känner dig bekväm med det så skulle jag råda dig att ta upp hur du känner med din psykolog. Den personen har troligen varit med om liknande tidigare och kan hjälpa dig att fundera kring hur du vill gå vidare med er kontakt. Om du känner att hela situationen känns för svår så ska du veta att man alltid har rätt att byta psykolog.
Fundera på vad som blir bäst för dig i den här situationen och utgå från det när du bestämmer hur du vill gå vidare. Ta hand om dig!
سڵاو! من پێویستم بە کارلێک کردنێکی ئاسایی کۆمەڵایەتیە بۆ ئەوەی هەست بە تەنیای ناکەم. بەڵام کارلێککردنێکی کۆمەڵایەتی بۆ من هەست بە جۆرێک لە کار دەکات کە من تەنیا بۆ پاراستنی باری دەروونی تەندروست ئەنجامی دەدەم. من هەندێک هەستە ئەرێنیەکان بەدەست دەهێنم، بەڵام ئەوان بەس نین بۆ دروست کردنی ئەو وزەیەی کە دەیویست. ئایا هیچ ڕێگەیەک هەیە بۆ دەستکردن بە چێژوەرگرتن لە کارلێککردنی کۆمەڵایەتی لە جیاتی ئەوەی بارگرانی من بکات؟
سڵاو و سوپاس بۆ پرسیارەکەت!
کارلێککردنی کۆمەڵایەتی بۆ زۆربەی خەڵک گرینگە. لە نێو شتەکانی تر، دەتوانێ تەنیا نەبێت، بۆ بەدەستهێنانی پشتگیری لە شتێکدا، بۆ هەڵدانەوەی شتەکان، هاوبەش کردنی شتەکان لەگەڵ ئەوانی تر یان پشتگیری کردن لە کەسێکی تر. زۆر جار شتی جیاواز لە پەیوەندی جیاوازەوە وەردەگرین. هەندێ جار لەوانەیە باش بێت کە بیر لە پەیوەندیەکانت بکەیتەوە کە چۆنە و چۆن حەزت لێیەتی. لە پەیوەندیەکاندا، ئەوە زۆربەی کات دەربارەی هەبوونی هاوسەنگیە لە نێوان هەردووک بەخشین و وەرگرتن، بەڵام بە دڵنیاییەوە ئەمە بە درێژایی کات دەتوانێ جیاواز بێت. پەیوەندیەکان هەروەها دەتوانن کەم یان نزیکتر بن، کە هەروەها دەتوانێ جیاواز بێت لە ئەو شتەی کە مرۆڤ پێویستی پێیەتی یان دەیەوێت. هەندێ جار پێویست بە بینینی جەستەیی هەیە، وە هەندێ جار لەوانەیە بەس بێت بۆ پەیوەندی کردن بە تەلەفۆن یان نامەکانی دەقەوە.
دەکرێت باش بێت بیر لەوە بکەینەوە کە چ هەستێکی پۆزەتیڤ دەبەخشێت لە کارلێک کردن لەگەڵ ئەوانی تر و ئەو تێچوونە چیە. لەوانەیە یەکێک پرسیار لەخۆیان بکات وەک: ئایا من ئەو کارانە دەکەم کە من وزەم نییە بۆ یان ئەو شتانەی کە بەڕاستی نامەوێت؟ ئایا ئەوە جیاوازە لەگەڵ کەسانی جیاواز؟ ئەگەر وابێت، بۆچی؟
ئه گه ر ئه وه ی که ته نیا زۆر قورسه ، ئه وه هه روه ها ده توانێ هه روه ها شتێک بێ که پرسیار له خۆت بکه ی. چی ڕوودەدات کاتێک من تەنیام؟ ئایا من بیر دەکەمەوە کە تەنیا بوون مانای شتێکە؟ هه موو كه س هه روه ها جیاوازه له چه نده ی ئه وان ئه وان ده ه وێ له گه ڵ ئه وانی تر به کۆمەڵێ بكه یت یان ده بێ به ته نیا به جێ بهێڵن. هەندێک بە زەحمەت پێویستیان بە هەر کاتێکی تەنیا هەیە، لە کاتێکدا هەندێکی تر پێویستیان بە کات هەیە بۆ خۆیان.
کەواتە، هەوڵدان بۆ زانینی ئەوەی دەتەوێت لە پەیوەندیەکان و کۆبوونەوەکان دەربکەیت، ئەوەی ناتەوێت، وە چەند پێویستیت هەیە بۆ کارلێککردنێکی کۆمەڵایەتی دەتوانێت زۆر باش بێت. ئایا کەسانێک هەن کە دەتەوێت کۆببنەوە و کەسانی تر کە ناتانەوێت کات لەگەڵ بەسەر بەرن؟ ئەگەر دواتر بە ئارەزووی خۆت گەیشتی کە چۆن دەتەوێت، هەروەها دەتوانیت بیر لەوە بکەیتەوە کە ئایا شتێک هەیە دەتوانیت لە پەیوەندیەکانت بگۆڕیت بۆ ئەوەی لێی نزیک ببیتەوە.
ئەگەر بە تەنیا کارێکی زەحمەت بێت، بە دڵنیاییەوە دەتوانیت کێشەکان لەگەڵ کەسێکدا باس بکەیت کە دەیناسیت، یان قسەی پشتگیری هەیە کە بتوانیت بە نەناسراو یان پەیوەندی لەگەڵ کەسێکدا قسە بکەیت، بۆ نمونە سەنتەری ڕێنمایی گەنجان یان ڕاوێژکاری قوتابخانەکە. بەختێکی باش بۆی دەردەکەوێت کە بە چ شێوازێک دەتەوێت لە پەیوەندیەکانت و ڕووبەڕووبوونەوە کۆمەڵایەتیەکانت.
سڵاو
من کچێکی تەمەن ٢٠ ساڵم و لە لایەن دوو پیاوی جیاوازەوە بوومە قوربانی دەستدرێژی سێکسی من نەخۆشی پی تی ئێس دی و دڵەڕاوکێیەکی تێکەڵم بۆ دیاری کراوە. لە مانگی نیسان دەستم بە چارەسەری شۆک کرد و لە هاویندا ناچار بووم لە ماڵەوە دوورببمەوە بەهۆی خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتیەوە، بەڵام نەمدەویست شوقەیەک بدۆزمەوە. لە کۆتایدا من بیری خۆکوژیم هەبوو و بە دەروونناسەکەمم گوت و دواتر پێی وابوو کە دەبێت بڕۆم بۆ پزیشکی دەروونی فریاکەوتن، بەڵام ڕەتم کردەوە. من بیرێکی جدی خۆکوژیم هەبوو کاتێک لە پەیوەندی و ماڵەوە ڕۆیشتم. دەروونناسەکەم ئەمەی بە پۆلیس وت و ئەوان هەر کە گەیشتمە ماڵەوە هاتن. دوای ئەوە من لە دەروونناسەکەم نائومێد بووم و پەیوەندیم لەگەڵ ئەو کۆتایی پێ هێنا. ئێستا پێویستم بە یارمەتییە و کەسێکم دەوێت کە بتوانێت لە من تێبگات و گوێ بگرێت. تکایە یارمەتیم دەوێت
سڵاو و سوپاس بۆ نووسین
وادیارە کە تۆ زۆر شتی قورست کردووە و تێدەپەڕیت. ئەوە زۆر باشە کە تۆ داوای یارمەتی دەکەیت. بۆ دۆزینەوەی پەیوەندیەکی نوێ، پێشنیار دەکەم کە پەیوەندی بە بنکەی تەندروستی خۆتەوە بکەیت (تۆ ئازادیت لە هەر بنکەیەکی تەندروستی کە دەتەوێت تۆماری بکەیت). بەپێی ئەوەی کەسێک لە کوێ دەژی، هەندێک کلینیکی گەنجان هەن کە سەرنجێکی تایبەتیان هەیە لەسەر ئەو کەسانەی کە تووشی دەستدرێژی سێکسی بوون، لەوانە لە گۆتنبێرگ و هودینگ هەروەها ھەندێک هەیە کە سەرنجیان لەسەر دەستدرێژی سێکسی هەیە، وەک storasyster.org یان foreningentillsammans.se، کە جۆرەها پشتگیری جیاواز پێشکەش دەکەن و هەروەها ئۆنلاین. زیاتر لە stodefterovergrepp.se دەدۆزرێتەوە. Mind.se تەرکیز کراوەتە سەر بیری خۆکوژی و دەتوانرێت پەیوەندی بکرێت بە هەردووک لە ڕێگەی چات و تەلەفۆنەوە.
هەروەها چەندین چات و هێلی تەلەفۆن هەیە (کە تەنیا تەرکیزیان لەسەر دەستدرێژی سێکسی نییە) بۆ پەیوەندی کردن بەو شوێنەی کە دەکرێت بە نەناسراوی قسە لەگەڵ کەسێکدا بکرێت. دەتوانیت بژاردەکان بدۆزیتەوە لە ڕێگەی لینکەکەوە لێرە: umo.se.
ئەگەر هەست بە نائاسوودەیی بکەیت، زۆربەی کات پێویستیت بە پشتگیری هەیە لە دەوروبەرت تەنانەت لە ژیانی ڕۆژانەشدا. ئایا هاوڕێیەک، کەسێک لە خێزانە درێژکراوەکاندا، دایک و باوکی هاوڕێیەک، دراوسێیەک، مامۆستایەک، کەسێک هەیە لە ڕێگەی خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتیەکانەوە یان بەو شێوەیەی کە دەتوانیت قسەی لەگەڵ بکەیت؟ زۆر گرنگە کە هەوڵ بدەیت خۆت بەو ڕێگایانەی کە گونجاوە بیپارێزیت. بیر لەوە بکەنەوە کە ئایا گۆڕانکاری لە دەوروبەرتدا هەیە کە دەتوانیت وا بکەیت کە هەستێکی باشترت هەبێت، ئارام بیت یان هەستی ئاسایش زیاد بکەیت. یان لەوانەیە ئەو چالاکیانە هەبێت کە دەزانن تۆ هەستێکی باشترت هەیە دەربارەی؟
من تێدەگەم کە ئەوە بوو بە بارودۆخێکی سەخت کە پۆلیس هات کاتێک تۆ نەتویست بڕۆیت بۆ بەشی فریاکەوتنی دەروونی. وا دیارە کە دەروونناسەکەت زۆر نیگەران بوویت و بیرە خۆکوژیەکانی تۆی بە جدی برد. ئەگەر پێشتر دەروونناسێک بوو کە حەزت لێی بوو، لەوانەیە باش بێت کە لەگەڵی کۆببیتەوە و باسی ئەوە بکەیت کە بۆچی ویستت وازت لێ بهێنیت و چۆن بۆت دەرکەوت کاتێک پەیوەندی بە پۆلیسەوە کرد. هەندێ جار دەگونجێت کە شتێک بە باشی دەرنەچێت لە چارەسەرێک کە ڕێگە دەدات بە تێگەیشتنێکی باشتر لە یەکتر بەردەوام بێت.
هەرچۆنێک بێت تۆ هەڵیدەبژێریت بۆ ئەنجامدانی، هیوادارم یارمەتیت بۆ بگەڕێن، چونکە یارمەتی بەردەستە و دەکرێت هەست بە باشتربوون بکەیت
ئادێندەم لە تیجیجورن ڤاست: تۆ هەمیشە دەتوانیت بێیتە ناو قسە و قسە کردنمان، ئەوە چوار ئێوارە لە هەفتەیەکدا کراوەیە. له گه ڵ ئێمه ده توانی سه باره ت به هه موو شتێك قسه بكه ی
سڵاو! من 15 ساڵم و هەموو ڕۆژێک نیگەرانی کێشی خۆمم هەیە. بۆچی هەست بەم شێوەیە دەکەم و چۆن وای لێدەکەم بوەستم؟
سڵاو و سوپاس بۆ نووسین
نیگەرانی لەسەر کێش بەداخەوە زۆر باوە. ئه وه هه روه ها ده توانێ له باره ت به شێوەی له ده ست یا به شی تایبه ت له سه ر ده ست بێت که هه ست ده که یت له گه ڵ ئه وان ده ست پێ ده که ی نزیکەی 2 / 3 ی سەرجەمی کچان باس لەوە دەکەن کە ناڕازین لەڕوانین و دڵەڕاوکێیان سەبارەت بەکێشەکە لەلوتکەی لیستەکە کۆتایی دێت کە جەستە و ڕواڵەت سەرنجێکی زۆر پەیدا دەکات زۆر نامۆ نییە بە ڕەچاوکردنی ئەوەی کە ئێمە لە کۆمەڵگەیەکدا دەژین و سەرنجێکی زۆر لەسەر جەستەمان هەیە لە هەموو شوێنێک و بەبەردەوامی ئێمە لە وێنەی ئەوەی کە مرۆڤ دەبێت چۆن بێت، یان نابێت لە چی دەرکەوێت. بازاڕێکی گەورە هەیە لە دەوری ئەوەی کە چۆن مرۆڤ دەتوانێت سیمای کەسێک بگۆڕێت بە شێوازی جیاواز بۆ بەدەستهێنانی نمونەیەکی جەستەیی مەحاڵ. هەندێ جار تەرکیزێکی زۆر هەیە لەسەر جەستە و دەرکەوتنی هاوڕێکان یان لە خێزاندا. لەوانەیە باو بێت بۆ بیستنی سەرنجەکان دەربارەی تۆ یان دەربارەی ئەوانی تر. ئەم جۆرە کاردەکاتە سەر ئەوەی کە چۆن کەسێک لە جەستەی خۆی دەڕوانێ.
بۆ کەمکردنەوەی تەرکیز یان دڵەڕاوکێی نەرێنی دەربارەی جەستە و ڕواڵەت، ئەوە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ ئەوەی لە جیاتی ئەوە هەوڵ بدەیت زیاتر سەرنج بخەیتە سەر کرداری جەستە. چی دەکات؟ دەمەوێت چی بکەم لەگەڵ جەستەم؟ ئایا چالاکی هەیە کاتێک تۆ زیاتر هەست بە "لە ماڵەوە" دەکەیت لە جەستەتدا و بیر لە کێش ناکەیتەوە؟ ئه وه ده توانێ هه موو شتێك له هه ر وەرزشه كان بێت، بۆ سەما، بۆ خوێندنەوە یان بەخێوکردنی پشیله كه زیاتر لێی بکە!
ئایا کەسانێکی دیاریکراو هەن کە تۆ لەگەڵی کاتێک هیچ تەرکیزێک لەسەر جەستە نییە؟ ئەگەر وابێت، هەوڵ بدە کاتێکی زیاتر لەگەڵ ئەوان بەسەر بەریت. هەروەها چاوخشاندنەوە بە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکانت بکە. بە پێی توێژینەوەکە، کەسێک کەمتر نیگەرانی لەشی و ڕوخساری کەسێکدا دەبێت ئەگەر لێشاوی کەسێک جیاوازی هەبێت لەسەر جۆرەکانی جەستە. دەکرێت تێکەڵ بکرێت بۆ نمونە، دوای چالاکوانانی جەستە یان کەسانی کەمئەندامی جیاواز. ئەوە قەبووڵکردنی هەردوو لاشەی خۆی و ئەوانی تر زیاد دەکات ئه وه هه روه ها ده توانێ به یارمه تی بده ی که به ڕاستی سه باره ت به شتانه ی که له سه باره ت به له سته که ت خۆش ده بێ، هه ندێک به شه که ی که خۆشت ده وێ چۆن ده چێ یان له سه ر چی باشه .
زۆربەی زۆری خەڵک دەتوانن ئاماژە بەوە شتانە بکەن کە لە ڕوخساریاندا ناڕازین یان حەز دەکەن جیاواز بن. هەرچۆنێک بێت، جیاوازی هەیە لە چۆنیەتی پەیوەندی کردنمان لەگەڵیدا. ئەگەر شێوەی جەستە یان کێشی زۆر گرنگی پێ بدرێت، ئەوا مەترسی پەرەسەندنی جۆرێک لە ناتەواوی خواردن هەیە. نیشانەکانی ئاگادارکردنەوە دەکرێت سنوردارکردنی خواردن، ڕشانەوە، خواردن و ڕاهێنانی زۆرەملێ بێت. ئەگەر ناڕەزایی لە ڕووکەشی ببێتە هۆی بیرکردنەوە لەوەی کە شتێک ئەوەندە ناشرینە کە لە ژیانی ڕۆژانەدا کاریگەری لەسەر تۆ دەبێت، ئەوە دەتوانێ سەبارەت بە دیسمۆرفۆفۆبیا (BDD) بێت. نیشانەکانی ئاگاداری باو بۆ ئاوێنەکان، خۆدزینەوە لە ئاوێنەکان، یان خۆدزینەوە لە دەرکەوتنی ئەوانی تر. ئەگەر تەرکیزەکە زۆر گەورە بوو، دەست بە داگیرکردنی کاتێکی زۆر دەکات و ڕێگەت لێ دەگرێت لە ئەنجامدانی ئەو شتانەی کە دەتەوێت لە ژیاندا، گرینگە بە قسەکردن لەگەڵ کەسێکی پێگەیشتوو، پەیوەندی کردن بە سەنتەری ڕێنمایی گەنجان یان بنکەی تەندروستییەوە یارمەتی بەدەست بهێنیت. بۆ ئەم مەرجانە یارمەتی و چارەسەر هەیە
ئاگاداری خۆت بە! دەکرێت لەگەڵ خۆت و جەستەت ئاسوودەتر بیت!
سڵاو، من 12 ساڵم من دوو ساڵ لەمەوپێش لە پیاوەکان دەترسام، دوای ئەوەی باوکم یەک شتی کرد. سەرەتا پێی وتم کە پەیوەندی چیە و پاشان ڕەگەزەکەی نیشانم دا و ناچارم کرد دەستم لێ بەرم وتم نامەوێت ئەوە بکەم. دوای ئەم ڕووداوە، من لە پیاوان دەترسم، کاتێک دەچمە دەرەوە و پیاوێک دەبینم، دەمەوێت هاوار بکەم، تەنیا یەک چاو ترسم لێ دەکات. من نازانم چۆن شەڕ لەگەڵ ئەم ترسە بکەم، قورسە بۆ من سەبارەت بەو بابەتە بە کەس بڵێم. چۆن دەتوانم بوەستم لە ترس لە پیاوان؟
سڵاو!
سوپاس بۆ نووسین ببورە کە تۆ دەبێ بەشێک بیت لەو شتەی کە تۆ باسی من دەکەیت و وا لە تۆ دەکات کە هەست بە خراپ و ترس بکەیت. دەمەوێت بزانی کە تۆ بەتەنیا نیت و یارمەتی بەردەستە.
ئەوەی دەینووسیت کە باوکت کردوویەتی باش نییە. ئەمانە ئەو شتانەن کە دایک و باوکان یان ئەندامانی خێزانەکان هەرگیز نابێت لەگەڵ منداڵاندا ئەنجامی بدەن. کاتێک کەسێک لە ناو خێزاندا شتێکی سێکسیت لەگەڵ دەکات یان دژی تۆ، پێی دەوترێت دەستدرێژی سێکسی، ئەمەش تاوانێکە. هەرگیز هەڵەی تۆ نییە کە ڕوویدا! کاتێک کەسێک بە شتێکی زۆر سەخت یان ترسناکدا تێپەڕیوە، ئەوە باو دەبێت کە دڵەڕاوکێ یان ترس دروست بکات بۆ بارودۆخەکان یان ئەو کەسانەی کە لە ئەو شتانە دەچێت کە پێشتر یەکێک پێیدا تێپەڕیوە.
ئەوە باوە بۆ ئەوە کە زەحمەتە باسی بکەیت و زۆر جار وا هەست دەکات کە تۆ زۆر تەنیایت. کاتێک تۆ لە ڕێگەی (یان تێوەگلانی) لە دەستدرێژی سێکسیدا بوویت، گرینگە بە کەسێکی پێگەیشتوو بڵێیت کە متمانەت پێیەتی. ئەمە دەتوانێ بۆ دایک و باوکێکی تر بێت، مامۆستایەک، ڕاوێژکارێکی قوتابخانە یان دایک و باوکی هاوڕێیەک.
کامیان لە دەوری تۆن و کێ ئاسانترە بۆ وتنی؟ هەروەها دەکرێت پەیوەندی بکرێت بە سەنتەری ڕێنمایی گەنجان (ungdomsmottagningen)، خزمەتگوزاریە کۆمەڵایەتیەکان لە شارەوانی کە تێیدا دەژین یان قوربانی پشتگیری فینلاند دەکەن. ئەگەر هێشتا ڕووبدات، باشە ئەگەر بتوانی یارمەتیت دەست بکەوێت بۆ وەستاندنی بە زووترین کات. ئەوە باو بوو کە نەتەوێت قسە بکەیت یان نیگەران بیت لەوەی کە چی ڕوودەدات ئەگەر تۆ باسی بکەیت. زۆرجار ئەو کەسەی کە کەسێک دەریخستووە هەوڵ دەدات بە نهێنی بمێنێتەوە و دەتوانێت بڵێت ئەوە هەڵەی تۆیە یان ئەگەر تۆ بڵێی شتێکی نەرێنی ڕوو دەدات. گوتن بۆ تۆیە کە یارمەتیت دەست بکەوێت و شتێک کە پێویست ناکات هەست بە تاوانباری بکەیت. تۆ مافی وەرگرتنی یارمەتیت هەیە، هەروەها خێزانەکەت مافی وەرگرتنی یارمەتی هەیە. هەروەها گرنگ نییە کە کاتێکی زۆر بەسەرچووە، ئەگەر بەم دواییانە بێت یان هێشتا ڕوو دەدات.
توانای قسەکردن لەسەر ئەو شتانەی کەتێیدا تێپەڕیون و ئەزموونەکانت گرنگە کە بتوانن هەست بەباشتر بکەن و لەحاڵەتی تۆدا دەتوانن لەترسی پیاوان یارمەتیتان بدەن من بەڕاستی هیوادارم کە تۆ بوێریت بە هەر کەسێکی پێگەیشتوو بڵێیت و دەتوانیت دەست بە یارمەتی وەرگرتن بکەیت.
لێرە هەروەها لینکی ئەو پەڕانەن کە دەتوانن زانیاری زیاتر بەدەست بهێنن و هەروەها پەیوەندی بکەن و یارمەتی بدەن بە تەلەفۆن، چات یان ئیمەیڵ.
بریس – هێڵی پشتگیری لە ئۆکرانی
تیجیجورن ڤاست هەروەها لیستێکی هەیە بۆ پشتگیری کردن لە زمانەکان جگە لە سویدی، لێرە.
من قوتابی زانکۆم لەم چەند مانگەی ڕابردوودا، تووشی گرژی و دڵەڕاوکێ و کێشەی خەوتن بووم. ئەمە قورسترین و قورسترین ساڵی خوێندنە ئایا هیچ ئامۆژگارییەکت هەیە لەسەر ئەوەی کە چۆن بتوانم فشارەکان چارەسەر بکەم؟
سڵاو!
فشار دەتوانێت بە چەندین شێوازی جیاواز کاریگەری لەسەر ئێمە دروست بکات. هه روه ها هه ر هه روه ها فشارێکی ئەرێنی و نەرێنی هه یه فشارە ئەرێنیەکان کاتێکە کە تۆ بە ئاگایی جەستەی خۆت و هەستەکانت دەچەوسێنیتەوە بۆ گونجان لەگەڵ ئەرکێک یان تێپەڕبوون بە دوا وادەیەک. پاشان تۆ بۆ ماوەیەکی کورتتر پەستانت هەیە و دواتر کاتت دەبێت بۆ چاکبوونەوە. فشارە نەرێنیەکان کاتێکە کە نیگەران دەبن و هەست بە خراپی دەکەن دەربارەی سترێسەکە، زۆرجار ڕوودەدات ئەگەر بۆ ماوەیەکی درێژ پەستانت هەبێت.
ئەمە زۆربەی کات کێشە نیە بۆ ئەوەی بۆ ماوەیێک فشاری هەبێت تا کاتێک کە جەستە ڕێگەی پێ دەدرێت چاکبێتەوە، بە پشوودان یان ئەنجامدانی شتێکی خۆش. بەڵام ئەگەر لەشی تۆ کاتی پشوودانی نەبێت دوای ئەوەی کە پەستانت لەسەرە، یان ئەگەر پەستانت هەبێت هەرچەندە پەلەت لێ نییە، ئەوا فشار دەتوانێت ببێتە گرفتێک.
تۆ باسی ئەوە دەکەیت کە لە ماوەی سێ مانگی ڕابردوودا تووشی دڵەڕاوکێ و کێشەی خەوتن بوویت، لە نێو شتەکانی تر. دەتوانی ببینی چی ئەم نیشانانە دەهەوژێنێت؟ ئایا ئەو سترێسە و لێکۆڵینەوەی سەختە کە دەبێتە هۆی نیگەرانی و کێشەی خەوتن یان دەکرێت هۆکاریش هەبێت لە دەرەوەی لێکۆڵینەوەکان؟
نەخشەکردنی سترێسەکەت و پلان چاکبوونەوە.
1. یەک پێشنیار ئەوەیە کە لیستێک بنوسە کە وای لێ دەکات پەستانت هەبێت. ئەمە دەتوانێ چەند شتێکی جیاواز بێت. بۆ نمونە، بارودۆخی تایبەت، چەند خولێکی دیاریکراو لە زانکۆ، پێداویستییە خۆدامەزراندنە بەرزەکان یان هەژماری میدیای کۆمەڵایەتی دیاریکراو.
2. پاشان لیستێک لەو شتانە بنوسە کە وا لە تۆ دەکات هەست بە باشی بکەیت. ئه وه ده توانن ئه و شته بێ که له ئه نجام دانی ئه و شوێنانه ی که خۆشت ده بێ و خه ڵک که له گه ڵ ئه وان هه ست ده که ی پارێزراون. ئێمە مرۆڤ زۆر جیاوازین و چەند شتێکی جیاواز هەیە کە دەتوانێت چاکبوونەوە دابین بکات، هەندێک لە هاوڕێیانی چاوپێکەوتن چاکدەبنەوە لە کاتێکدا ئەوانی تر زیاتر چاکدەبنەوە ئەگەر کات بۆ خۆیان هەبێت.
3. لە دوو لیستەکەتەوە دەست پێ بکە و بزانە ئەگەر شتێک هەیە کە سترێس هەیە، کە تۆ دەتوانیت کەمتر بکەیت و لە سەرووی هەموو شتێکەوە بزانیت کە ئایا شتێک هەیە کە هەست بە باشی بکەیت دەربارەی ئەوەی کە دەتوانیت کاری زیاتر هەڵبژێریت. هەندێ جار لەوانەیە زەحمەت بێت بۆ کەمکردنەوەی ئەوەی کە دەبێتە هۆی فشار، لەو حاڵەتەدا هەوڵ بدە دەست بە سەرنجدان لەسەر ئەو شتەی کە هەست بە باشی دەکەیت. پلان بۆ شتێکی بچووک دابنێ، باشترە هەموو رۆژێک، کە تۆ هەستێکی باشی پێ دەکەیت.
شتی تر کە بۆ ئێمەی مرۆڤ باشە بیکەین:
ئەوەی لێرەدا دەینووسم ئەو شتانەن کە زۆر کەس دەیزانن بەڵام هەندێ جار قورسە لە ژیانی ڕۆژانەدا بەدەست بهێنین. ئەگەر چەند شت هەیە لە ڕۆتینی ڕۆژانەت کە دەتەوێت بیگۆڕیت، ئەوا یەک شت لە لیستەکە هەڵبژێرە و سەرنج بدە لەسەری. یەک شت لە یەک کاتدا
ئەگەر کێشەی خەوتن، دڵەڕاوکێ و فشار بەردەوام بێت، لەوانەیە باش بێت کە ژوانێک لەگەڵ دەروونناسێک تۆمار بکەیت بۆ ئەوەی یارمەتی بدات بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەوەی کە قورسە. ئەگەر فشارەکان پەیوەندی بە توێژینەوەکانەوە هەبێت، تەندروستی قوتابیان زۆربەی کات دەتوانێت یارمەتی بدات. عادەتەن خزمەتگوزاری تەندروستی قوتابی هەیە لەو شوێنانەی کە کۆلێژ / زانکۆیان هەیە.
خۆشەویستی خۆ لە هاوسەرگیریدا چ بەهایەک هەیە؟
سڵاو!
سوپاس بۆ پرسیارەکەت من زۆر دڵنیا نیم کە مەبەستت لە خۆشەویستی خود چییە بەڵام پرسیارەکەت بۆ ئەوە لێک دەدەمەوە کە تۆ بیر لەوە دەکەیتەوە کە بۆچی لەوانەیە گرینگ بێت بۆ ئەوەی لە پەیوەندییەکدا بەهای خۆت بدەیت. من پێم وایە ئەوە زۆر گرنگە کە خۆت لەبیر بکەیتەوە و خۆت بەهای خۆت بدەیت بۆ ئەوەی هەست بە باشی بکەیت لە پەیوەندیدا. لە پەیوەندیدا، بەشێکی سروشتی و ناوەندییە کە سەرنج بخەینە سەر پێداویستیەکانی کەسی تر و ئەوەی پێکەوە هەیت. سەرنجدان لەسەر یەکتری و بایەخدان بە یەکتری پێشەکین بۆ ئەوەی کاتێکی باش پێکەوە هەبێت هەرچۆنێک بێت، هەندێ جار دەکرێت ببێت بە حاڵەتێک لە پەیوەندیەکاندا کە ئێمە ئەوەندە تەرکیزمان لەسەر ئەو پارچەیە کردووە کە بیرمان لە خۆمان و ئەو شتانەی کە خۆمان پێویستمانە
وابزانم هۆکارێک هەیە کە تۆ ئەم پرسیارە دەپرسیت ئەگەر ئەوە ئەو حاڵەتە بێت کە تۆ لە پەیوەندیدایت کە بە هۆی هەندێک هۆکار گومانت هەیە، ئەوا دانایە کە بە تەواوی ئەنجامی بدەیت، ڕەنگدانەوە و پرسیار بکە بە پرسیارکردن لە خۆت، دەتوانیت هەلی وەستان و ڕەنگدانەوەت هەبێت. لەوانەیە شایەنی بیرکردنەوە بێت دەربارەی ئەوەی کە وا لە تۆ دەکات بیر لە خۆشەویستی خۆی بکەیتەوە ئێستا؟ وڵامی ئەو پرسیارە لەوانەیە ببێتە هۆی ئەوەی کە زۆر گرینگتر بێت.
وابزانم ئه وه هه روه ها ئه وه ده توانێ هه روه ها به نرخ بێ که بیره کانت له گه ڵ ئه وانی دیکه به شی بکه ی، هه ر ئه وه ی که ئه و کاره ی که تۆ ده که ی له لایه ن کردنی پرسیاره که ت. بە پرسیارکردن لە کەسانی تر دەتوانین دەرفەتمان بۆ بڕەخسێت کە لە ڕوانگەی کەسانی ترەوە بەشداری بکەین کە دەتوانێت ڕێگایەکی نوێمان بداتێ بۆ سەیرکردنی شتەکان لەوانەیە کەسانێک لەدەوری تۆدا بن کە بە نرخ بێت بۆ تۆ باسی ئەم بیرانە بکەیت؟
ئێمە چۆن هەست دەکەین، بەهای خۆمان دەدەین، و لەگەڵ ئەوانی تر پێکەوەییمان هەیە، پرسیارێکی گرنگن کە ڕەچاوی بکەین. هیواخوازم کە بزانیت چیت بۆ گرنگە!
هاوڕێکەم لەگەڵ تێکشکانم پێکەوە بەستراوە دەبێ چی بکەم?
سڵاو و سوپاس بۆ پرسیارەکەت!
من بەڕاستی تێدەگەم کە ئەکرێ بە ئازار بێت بۆ بینینی هاوڕێکەت لەگەڵ کەسێک کە تۆ حەزت لێییەتی. بینینی ئەو کەسەی کە لەگەڵ کەسێکی تردا چێژی لێ وەردەگری لە خۆیدا بە ئازارە و زۆرجاریش ئاڵۆزتر دەبێت ئەگەر کەسێکی تر هاوڕێی خۆی بێت. کەواتە من تێدەگەم کە تۆ هەست بە سەرلێشێواوی دەکەیت و کاتێکی سەختت هەیە کە بزانیت چۆن بیر بکەیتەوە و ئێستا بیکەیت. لەبەر ئەوە، من پێم وایە ئەوە زۆر بە نرخە کە تۆزێک بوەستیت و بیر لەوە بکەیتەوە کە پێویستە چی بکەیت بۆ ئەوەی لە بارودۆخێکی سەختدا ئاگات لە خۆت بێت. گوێ لە خۆت و ئەو شتانە بگرە کە پێویستت پێیە. بۆ هەندێک، ئەوە زۆر جوانە کە بەلایەنی کەمەوە دووری لەو کەسانە بهێڵیتەوە، ئەگەر زۆر زەحمەتە پێکەوە بیانبینین. ئەگەر تۆ هەست بە ئاسوودەیی دەکەیت، لەوانەیە یارمەتیدەر بێت بۆ ئەوەی بە هاوڕێکەت بڵێیت کە چۆن هەست دەکەیت بۆیە ئەوان تێدەگەن کە بۆچی تۆ بەو شێوەیە هەڵسوکەوت دەکەیت کە دەیکەیت.
ئەگەر ئەمە ئەو حاڵەتە بێت کە هەمیشە کاتێک هەست بە خراپی دەکەیت قسە لەگەڵ ئەم برادەرە دەکەیت، لەوانەیە شایەنی بیرکردنەوە بێت لەوەی لەم دۆخەدا باشترین دەبێت. ئایا هەستێکی باش هەیە کە پشتگیری ئەو هاوڕێ دیاریکراوە بگرە هەتا ئێستا، یان باشتر وایە قسە لەگەڵ کەسێکی تر بکەیت دەربارەی ئەمە؟ ئەگەر هاوڕێکەت بەشێک بێت لە ئەوەی ئازار دەدات، بە داخەوە دەتوانێ ئەوە بێت کە تۆ هەست بە تەنیای دەکەیت. لەبەر ئەوە من پێم وایە کە زۆر گرنگە بۆ دۆزینەوەی کەسێکی تر بۆ قسەکردن لەگەڵ. زۆر جار پێویستە قسە لەسەر ئەو شتانە بکەین کە هەست بە سەختی دەکەن. کاتێک ئێمە هەستەکانمان لەگەڵ ئەوانی تر هاوبەش دەکەین، هەستەکان زۆرجار دەبنە شتێکی ئاسانتر بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ. ئەگەر هیچ کەسێک لە ئێوە نزیک نەبێت کە دەتەوێت قسەی لەگەڵ بکەیت، دەتوانیت بۆ نمونە، بگۆڕیت بۆ سەنتەری ڕێنوێنی گەنجان.
ئاگاداری خۆت بە!
من هیچ شتێک سەبارەت بە بابەتی دەست بەستن نازانم و حەز ناکەم بچمە ناو کێشەی سێکسەوە بەڵام جارێک لاپەڕەیەکم لە ئینستاگرام دۆزییەوە و ئەو بابەتانەی کە لەوێ بوون دەربارەی غەریزەی سێکس و سێکس من دەستم کرد بە بەدواکەوتنی لاپەڕەکە و فێری شتە جوانەکانی پەیوەست بە غەریزەی سروشتی بووم کە لە مرۆڤدا دۆزراوەتەوە. من زۆر خۆشم دەبێ و زۆر چێژی لێ وەردەگرم. ئایا ئەم خووەیە ڕاستە یان کێشەیەک هەیە لە من؟ هیوادارم ئامۆژگاری و ڕێنوێنی بکەم
سڵاو و سوپاس بۆ پرسیارەکەت!
دەست لێدان لە جەستەی خۆی لەخۆ دەگرێت. عادەتەن لە دەورووبەری، لە ناو یان لەسەر سێکسەکەی، بەڵام هەروەها دەکرێت ئەو ناوچانەی تر بن کە هەستیارن، وەک کرانەوە یان مەمک. بۆ زۆر کەس، ڕێخۆشبوون بەشێکی گرنگی ژیانە بەبێ ڕەچاوکردنی تەمەن، ڕەگەز، کە مرۆڤ لە کوێوە دێت، جا کەسێک لەلایەن خۆیەوە بێت یان هاوبەشی (ەکان) بێت. خۆڕایی باوە و ڕێگایەکە بۆ چێژ وەرگرتن، بە خۆت یان پێکەوە. لەوانەیە پەیوەندی بە گێژی سێکسیەوە هەبێت، بەڵام پێویست ناکات. بۆ هەندێک، ئەوە جوانە، بەڵام وەک کارێکی سێکسی هەستی پێ ناکرێت. بۆ نمونە، لەوانەیە پشوودان بێت. ئەوانی تر بە هیچ شێوەیەک حەزیان لێ نییە. هه ندێک ئه و کاره ده که ن هه موو رۆژێک و هه ندێکی که متر یان هه رگیز. ئەمە باوە بۆ ئەوەی لە ماوەی جیاوازدا جیاواز بێت. هەموو شتێک بە یەکسانی ڕاستە
خوداپاکی تا ئەو کاتەی کە خۆی هەستی باشی پێ بکات بێ زیانە و دەتوانێت ڕێگایەکی باش بێت بۆ ناسینی جەستەت و بزانێت چ هەستێکی باشی هەیە و چیش ناکات. هەموو کەس دەتوانێ لە کوێ و چۆن باش بێت بۆ دەست لێدان، کام شوێنی جەستە ئاسوودەیە، هتد. هەندێک تەنها دەست بەکاردێنن، هەندێکی تر شتەکانی وەک یاری سێکسی بەکاردێنن. زۆر کەس حەز دەکەن جۆرێک لە لوبی بەکاربهێنن، کە هەروەها دەتوانێ زەڵات یان ڕۆن بێت. بۆ بیرکردنەوە لەوەی کە ئایا کەسێک حەزی لە دەست لێدانە یان چوونە ناوەوە بە ئەنالی ئەوەیە کە بەکتریاکان لە ئانالەوە نەهێنێت بۆ گوێزانەوە، بەڵکو دڵنیابە لەوەی دەست یان ئۆبجێکتێکی خاوێنی هەبێت. دەتوانیت زیاتر بخوێنیتەوە سەبارەت بە دەستبەستن لەسەر وێبسایتی UMO.
ئاڕ ئێف ئێس یو هەروەها برۆشۆر و "ئینتەرن" ی هەیە لەسەر بابەتی جۆراوجۆر لە تەندروستی سێکسیدا، لەوانە لەسەر دەستبەستن. ئه وان ده توانن له وێب سایته که یان داونلۆد بکرێن.
سڵاو
من پرسیارێکم هەیە سەبارەت بە پیاوێک کە زۆر گەرمە، هەڕەشەم لێ دەکات و رەشم دەکات. کاتێک ئەو شتەی کە ئەو دەیەوێت یان ڕازی بێت ناکەم، هەموو بیرە خراپەکانی دێن و دەست دەکەن بە ئازاردانم من بۆ ئەم کەسەم ڕوونکردۆتەوە کە هەست دەکەم باشتر وایە کە تۆ لە ژیانتدا بڕۆی و من بە ڕێگای خۆمدا بڕۆیت. بەڵام دواتر ئەو تەنیا دەڵێت بەم شێوەیە مەڵێ من دەتوانم بە شێوەیەکی ئاسایی ڕەفتار بکەم ئەگەر تۆ ئەمەم بۆ بکەیت. ئه و هه روه ها ده زانێ كه من له ڕاستیدا له گه ڵ هاوژینه كه م پەیوەندیم هه یه - كه ئه وه یه كه من له سه ر ته واوی جیهان زۆر خۆشم ده وێ. بەڵام ئەو پیاوەی کە هەڵیگرتووە ناتوانێت هیچ قبوڵ بکات، دەست دەکەم بە بلۆککردنی و تەلەفۆنی نوێ وەردەگرێت و هەوڵ دەدات بمگەیەنێت و بە ڕەشەبایی هەڕەشەم لێ دەکات هەتا وەڵامی دەدەمەوە و ئەو بەڵێیە دواتر ئاسایی ڕەفتار دەکەم. نازانم دەتوانم چی بکەم، کاتێک نیشانم کرد و گوتم چۆن دەمەوێت ئەوە ببێت. به ڵام هه ست ده که م که ئه و که س هه وڵ ده دا له ناوەوە من بخۆن
سڵاو و سوپاس بۆ پرسیارەکەت! وا دیارە کە تۆ لە دۆخێکی زۆر ناخۆش و ترسناک و دژواردایت. کەواتە من بەڕاستی تێدەگەم کە ئەوە قورسە بۆ تۆ کە بزانیت چی بکەیت. ژیری خۆت بنووسە و داوای پشتگیری بکە!
کاتێک پرسیارەکەی تۆم خوێندەوە، پێم وایە کە ئەو پیاوەی کە پرسیاری لێ دەکات، ئەو شێوازە دەناسمەوە کە خۆی دەربڕیوە. ئەمە هاوشێوەی چەندین لێدوانی ترە لەلایەن کەسانێکەوە کە بە پیاوێکی پیاوسالار و کۆنتڕۆلکراوەوە قوربانیان داوە تۆ دەنوسی کە ئەو دەڵێت دەبێت "بە ئاسایی هەڵسوکەوت بکەیت" و ئەو کاتە ئەو کارەش دەکات. بەداخه وه ئه وه زۆر جار ئه وه یه که خه ڵک به توندی و هەڕەشە له خۆیان دەر ده که ن و هەڵسوکەوتی خۆیان بۆ ئەو کەسە ڕوون دەکەنەوە که دەریدەخەن کاتێک کە پەستانت لێ دەکرێت و ئاشکرا دەبێت کە دەست بکەیت بە باوەڕکردنی ئەم ڕوونکردنەوەیانە، چونکە ئەستەمە بە لۆژیکی بیر بکەیتەوە کاتێک لە هەمان کاتدا دەترسیت. بۆیە بە گرنگی دەزانم بیرت بهێنمەوە کە گرنگ نییە چی بکەیت، ئەوە مافی ئەوە نادات بەم شێوەیە هەڵسوکەوت بکات. ئەو بەرپرسیارە لە هەڵسوکەوتی خۆی
هەروەک دەنووسیت، تۆ لە ڕاستیدا نیشانت کردووە و ڕوون بوویتەوە دەربارەی ئەوەی کە دەتەوێت چۆن بێت. تەنانەت، ئەم کەسە سنووری تۆ دەبەزێنێت و ئەوەندە دەڕوات بۆ ئەوەی ڕەشت لێ بکات. ئەو ڕاستییەی کە تا ئێستا ڕۆیشتووە وا لە من دەکات کە تێبگەم کە قورسە بۆ تۆ بە تەنیا ئەم دۆخە چارەسەر بکەیت. ئەو کەسانەی کە بەم شێوەیە هەڵسوکەوت دەکەن زۆر زەحمەتە کە بڵێن نا و سنوور لە دژی دابنێن ئێستا، من بە تەواوی نازانم ئەو بە چ شێوازێک تۆی ڕەشە دەکا، بەڵام وا بیردەکەمەوە کە وا لە تۆ دەکات کە هەست بە ترس بکەیت و بەڕاستی ناوێرێ پەیوەندیەکان ببڕێت. بۆیە پێم وایە لەوانەیە ژیرانە بێت کە ڕوو بکەینە ئەو کەسانەی کە زانیاری و ئەزموونی ئەم جۆرە دۆخەیان هەیە بۆ بەدەستهێنانی پشتگیری و ئامۆژگارییەکی کۆنکریتی لەسەر چۆنیەتی ڕەفتارکردن.
بۆ نمونە لە پەناگەی کچان و ژنان ستافێکی بەئەزموون هەن کە ئەزموونی فراوانیان هەیە لە هەمان حاڵەتدا و بەو شێوەیە دەتوانن ببنە پاڵپشتێکی بەنرخ بۆ نمونە، دەکرێت بە نەناسراوی قسە لەگەڵ کەسێک بکەیت لێرە لە Tjejjouren väst. زۆرێک لە پەناگاکانی ژنان، وەک هەموو خانوەکانی ژنان، هەروەها ڕاوێژی تەلەفۆنیان هەیە ئەگەر گونجاو بێت باشتر وایە بە تەلەفۆن قسە بکەیت. لەبەر ئەوەی وا دیارە کە ئەو تۆ نیشان دەدات بۆ شتێکی تاوانبار، من هەروەها پێم وایە لەوانەیە خاڵێک هەبێت لە پەنابردن بۆ پۆلیس بۆ ئامۆژگاری و پشتگیری.
ئاگات لەخۆت بێت و دڵنیابە کە پشتیوانی ئەوانی تر بکە بۆ ئەوەی لەمەدا تەنیا نیت!
هێی، من لە ژیاندا چەند شتێکم تێپەڕاندووە کە بۆ ماوەی ١٢ ساڵ گێچەڵ کردن نەرمترینی ئەو شتانەیە. من هەوڵ دەدەم ئەم ڕووداوانە وەلاوە بنێم بەڵام زۆر جار لە مێشکمدا دێن لەگەڵ ئەوەی کە هەوڵ دەدەم لێیان ڕزگار بم و زۆر بە ئاسانی دەترسم و دوور لە شوێن و ئەو شتانەی کە یادەوەری ڕووداوەکانن. من بە هەژاری خەوم و زۆر ماندووم، ناوێرم قسە لەگەڵ کەس بکەم چونکە متمانەم بە خەڵک نییە و شەرم دەکەم لەو شتانەی کە ڕوویدا بۆیە بە ئەندامانی خێزانم نەگوتووە. دەبێ چی بکەم?
سڵاو! ئەوە بەڕاستی وا دیارە کە تۆ پێویستت بە هەڵگرتن و گرتنە بەری زۆر لە خۆتە. چەند باشە کە ئێستا دەنووسیت و بە دوای پشتگیریدا دەگەڕێیت
کاتێک ئێمە بە شتی زۆر ترسناکداین، تۆ زۆربەی کات باسی ئەوە دەکەیت کە توشی شۆکێک ببیت. دەکرێت بۆ نمونە، گێچەڵکردن بێت کە وەسفی دەکەیت. نموونەکانی تری تر لە ئازاردان جۆرەها شێوازی توندوتیژی و خراپ بەکارهێنانیان هەیە. دوای ئەوەی کە تووشی شۆکێک بوو، بە شێوەیەکی ئاسایی کاردانەوە دەکەیت، لە نێوان شتەکانی تر، هەست بە ترس و ترس دەکەیت، زۆرجار ڕووداوەکە دەهێنیتە مێشکت، و دەتەوێت خۆت لەو شتانە بەدوور بگریت کە لەو شتانە دەچێت کە تۆ پێیدا تێپەڕیون. هەندێ جار ئەم کاردانەوانە بە تێپەڕبوونی کات تێدەپەڕن و هەندێک جاریش نایانەوێت کاتێک کاردانەوەکان دوور نابنەوە، عادەتەن دەوترێت کە تۆ بەدەست شتێکەوە دەناڵێنیت کە پێی دەوترێت نەخۆشی پەستانی دوای شۆک (کورتکراوە وەک PTSD).
PTSD مانای ئەوەیە کە تۆ بەردەوام بەبیر دێنیتەوە کە بە شێوازی جیاواز چیت کردووە، وە هەست بە گرژی دەکەیت و بە سەختی حەسانەوە و هەست بە باشی دەکەیت. لەسەر وەسفەکەت، وا دیارە کە لەوانەیە تۆ بەدەست پی تی ئێس دیەوە دەناڵێنیت.
من وا بیر دەکەمەوە کە تۆ پێویستت بە بینینی پرۆفیشناڵێک هەیە کە دەتوانێت هەڵسەنگاندنی ئەوە بکات کە ئایا ئەوە پی تی ئێس دیە کە ئازارت دەچێژێت، وە دەتوانیت پێکەوە بیر بکەیتەوە کە چ جۆرە یارمەتییەکت پێویستە. وادیارە تۆ زۆر ئازار دەدەیت بەو شتەی کە وەسفی دەکەیت و پێم وایە زۆر گرنگە کە یارمەتیت دەست بکەوێت. تۆ دەبێت بزانیت کە چارەسەری دەروونی زۆر باشە بۆ پی تی ئێس دی. لە چارەسەردا یارمەتیت دەست دەکەوێت بۆ پڕۆسەی ئەو شتانەی کە پێیدا تێپەڕیون، واتە چیتر وەک بیرەوەریەکانت ئازار نادەیت و دەتوانیت ژیانێکی خۆش لێرە و ئێستا دروست بکەیت سەرەڕای ئەوەی کە لە شتی خراپدا تێپەڕیون
تۆ دەنووسیت کە متمانە بە خەڵک ناکەیت و شەرم دەکەیت لەو شتانەی کە پێیدا تێپەڕیون. بە داخەوە، لە ڕاستیدا زۆر باوە کاتێک کە تۆ لە ڕێگەی شتە ناخۆشەکانەوە بوویت کە شەرمی لێ دەکەیت. بەشێک لە چارەسەری پی تی ئێس دی بۆیە جەخت لەسەر بەڕێوەبردنی ئەو هەستانە دەکاتەوە بۆ ئەوەی لە کاردانەوەکانی کەسێک تێبگات و بزانێت کە هیچ گوناهێک نییە لەوەی ڕوویداوە تۆ بە سادەیی کاردەکەیت بۆ ئامانجەکە بۆ دانانی لۆمە کە لە ڕاستیدا هی ئەو شوێنەیە، ئەوانەی کەئاشتریان کردووە
من تێدەگەم کە دەکرێ هەست بە زەحمەتی بکەم دەربارەی ئەو شتەی کە تۆ تێی چوویت. بە تایبەتی لەو کاتەوەی کە تۆ بۆ ماوەیەکی زۆر ئەمەت لەبەر کردووە. بەڵام تۆ دەبێت بزانیت کە دەروونناسان و ئەوانەی کە کار لەسەر ئەم شتانە دەکەن ڕاهاتوون بۆ قسەکردن لەسەر هەموو جۆرە پێکانێک تۆ دەتوانی یارمەتیت بدەیت بۆ ئەوەی هەست بە سەلامەتی بکەیت و پێکەوە ڕێگایەک بدۆزیتەوە بۆ کردنەوەی بە خێراییێک کە هەست بە باشی بۆ تۆ دەکات.
بۆ نموونە، سەنتەری تەندروستی یان سەنتەری ڕێنوێنی گەنجان، یارمەتی دەدۆزرێتەوە. ئەگەر تۆ لە قوتابخانە بیت، یەکەم هەنگاو لەوانەیە ببێتە پەرستاری قوتابخانە یان ڕاوێژکاری قوتابخانە. هیواخوازم کە تۆ بوێریت بچیت بۆ پێشەوە و داوای یارمەتی بکەی!
من چەند ساڵێکە هاوسەرگیریم کردووە وا هەست دەکەم کە هاوسەرگیرییەکی دڵخۆشم هەیە، بەڵام هەمیشە بیر لەوە دەکەمەوە کە بتوانم مێردەکەم لە دەست بدەم. تکایە یارمەتیم بدە لەگەڵ ئامۆژگاری دەربارەی بیرکردنەوە لەم شێوەیە.
سڵاو!
نیگەران بوون لە لەدەستدانی کەسێک کە مانای زۆر بێت هەردووک باو و قورسە. لە هەمان کاتدا، نیگەرانی بەشێکی سروشتی ژیانە و بۆ ئێمەی مرۆڤ باوە کە خەمی شتی جیاوازمان هەبێت. خەمە باوەکان بۆ ئێمە مرۆڤ ئەوەیە کە خەمی تەندروستیان بێت، کە شتێک ڕوو دەدات بۆ خۆشەویستێک، یان لەوانەیە کێشەیەک بێت لە کار یان قوتابخانە.
من زۆر نازانم دەربارەی باکگراوندەکە بۆ خەمی تۆ، دەتوانیت ببینی کە چی بەشداری کرد بۆ تۆ دەست دەکات بە نیگەرانی لە دەست دانی مێردەکەت؟ ئایا بەم دواییانە هیچ گۆڕانکارییەکی گەورەت ئەزموون کردووە یان لە بارودۆخێکدا بووە کە چارەسەری قورس بووە؟ لەوانەیە پێشتر لە دەستدانی خۆشەویستێک ببیت؟
شتێکی سروشتییە کە ئێمەی مرۆڤ خەمی شتی جیاوازمان هەیە مێشکی مرۆڤ لە نیگەرانیدا زۆر باشە و هەرچەندە نیگەرانیش زۆر قورسە، بەڵام لە هەندێک حاڵەتدا دەتوانێت یارمەتیمان بدات لە مەترسییەکە دووربخەینەوە یان لە ڕووی دەروونییەوە خۆمان بۆ دۆخێکی نوێ و گرنگ ئامادە بکەین بەم شێوەیە دەتوانرێ بە سەختی هەست بە دڵەڕاوکێ بکرێت، بەڵام هەندێ جار پێویستە.
ئەگەر هەستت بەوە کرد کە نیگەرانیت هەیە کە بەردەوام دەبێت و ناڕۆیت و هەست بە نیگەرانی و دڵەڕاوکێ دەکەیت سەبارەت بە داهاتوو یان ئەو شتانەی کە لە ڕابردوودا ڕوویانداوە، دەتوانێت کاریگەری لەسەر چۆنیەتی هەستکردن و کارکردنت لە ژیانی ڕۆژانەدا هەبێت کەواتە باشە ئەگەر هەوڵ بدەیت نیگەرانیەکە سنووردار بکەیت و تەنانەت یارمەتی دەروونناسێکیش بگەرێیت.
چەند ڕێگەیەکی جیاواز هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ دڵەڕاوکێ، من چەند پێشنیارێک دەدەم کە بتوانیت شتێک تاقی بکەیتەوە کە پێت وایە گونجاوە لەگەڵت. لەوانەیە ئامۆژگاریەکان هەست بە زەحمەت بکەن بۆ جێبەجێ کردن لە خۆت، لەو حاڵەتەدا لەوانەیە باش بێت کە یارمەتی دەرونناسێک کە دەتوانێت پشتگیریت بکات.
جیاکاری بکە لە نێوان ئەوەی کە دەتوانیت و ناتوانیت کاریگەر بیت
هەوڵ بدە جیاوازی بکەیت لە نێوان ئەو شتانەی کە دەتوانیت کاریگەریت هەبێت، وە ئەوەی کە ناتوانیت هیچ بکەیت دەربارەی.
1. هەموو ئەو شتانە بنوسە کە نیگەرانن.
2. پاشان لیستەکە دابەش بکە بۆ دوو بەش و پرسیار لە خۆت بکە: من دەتوانم چی بگۆڕم و شتێک بکەم دەربارەی؟ من ناتوانم چی بگۆڕم و لەجیاتی ئەوە ڕاهێنان بکەم لەگەڵ؟
3. هەڵبژێرە بۆ سەرنجدان لەسەر لیستی ئەو شتانەی دەتوانن کاریگەریان هەبێت.
4. پلانێک دابنێ بۆ ئەوەی دەتوانیت کاریگەری بکەیت، پلان دابنێ بۆ چۆنیەتی جێبەجێ کردنی گۆڕانکاریەکان. ئامانجی گونجاو دابنێ و هەوڵ بدە داواکاری زۆر بەرز لەسەر خۆت ئەنجام نەدەیت - یەک شت وەربگرە لە یەک کاتدا.
5. لیستی ئەو شتانە وەربگرە کە ناتوانیت کاریگەریت هەبێت، و لە خۆت بپرسە: لە ڕاستیدا خراپترین شت چەندە ڕوودەدات؟ زانیاری زیاتر بدۆزەرەوە ئەگەر پێویست بوو، بەڵام هەوڵ بدە کاتێکی زۆر بەسەر نەبەیت لەسەر ئەوەی کە ناتوانیت کاریگەریت هەبێت، لە جیاتی ئەوە هەوڵ بدە بۆ لادان و سەرنجدان لەسەر شتێکی تر.
چالاککردن، لابردن و قبوڵکردن
١. کاتێک بیرەکانی نیگەرانی دێتە سەرێ، ئەوە دەتوانێ باش بێت بە سادەیی خۆت چالاک بکەیت، کارێکی تەواو جیاوازتر بکە لەوەی کە تۆ دەیکەیت. بۆ نموونە؛ ئەگەر نیگەرانییەکە کاتێک دێت کە لەسەر قەنەفەکە دادەنیشیت سەیری تەلەفزیۆن دەکەیت، هەستە و ژوورەکان بگۆڕە- کارێکی تر بکە یان بۆ ماوەیەک بڕۆ دەرەوە، پەیوەندی بە کەسێکەوە بکە و باسی شتی تر بکە. مەبەستەکە بە سادەیی ئەوەیە کە بیرکردنەوەکانی خەمەکان لادەبەین بە ئەنجامدانی شتێکی تر. بۆ ئەوەی لە نیگەرانییەکە بشکێتەوە و بیر لە شتی نوێ بکاتەوە، شتی تر کە بیرکردنەوەکان دەتوانن بیری لێ بکەنەوە.
2. ڕێگە بە خۆت بدە هەست بکەیت و قبوڵی بکەیت کە ناتوانیت کاریگەری بکەیت. قبووڵکردن مانای ئەوە نییە کە پێویستت بە حەزی لە دۆخەکەیە، بەڵکو ئەوەیە کە هەستەکانت قبوڵ بکەیت، بۆ نموونە هەست بە نیگەرانی دەکەیت. هەندێک شت قورسن و هەستکردن بەو شێوەیە ئاساییە. قبووڵکردنی ئەوەی کە ناتوانیت کاریگەری بکەیت هەندێک جار وا لە هەستەکانی تر دەکەیت وەک خەم یان تووڕەیی. ڕێگە بە خۆت بدە هەست بە هەستەکەت بکەیت و هەوڵ بدە تۆزێک زیادە ئاگات لە خۆت بێت بە ئەنجامدانی شتێک کە دەزانیت عادەتەن وا دەکات هەست بە سەلامەتی بکەیت و هەست بە باشتر بکەیت.
دەتوانی یارمەتیم بدەیت کە چۆن مامەڵە لەگەڵ ئازارە دەروونیەکان بکەم؟ هەست دەکەم لەلایەن هاوکارەکەمەوە کۆنترۆڵ کرام. ئەوان هەمیشە دەیانەوێ بزانن من لە کوێم و چی دەکەم. زۆر جار ئەوان زۆر بێزارکەرن لە لێدوانەکانیان بۆ من. دەتوانم هیچ سنوورێک دابنێم بۆ ئەوەی ئەو هەڵسوکەوتە باشتر بێت؟
سڵاو
توشبوون بە ئازارێکی دەروونی جددییە و زۆر باشە کە تۆ لە پەیوەندیدا بیت و داوای یارمەتی بکەیت پێش هەموو شتێک دەمەوێت بڵێم ئەوە تۆ نیت کە پێویستە سنوورەکان بگۆڕیت و دابنێیت، بەڵکو هاوکارەکەت کە پێویستە ڕەفتارەکانیان بگۆڕن.
زۆر کەس هەن کە عاشقی کەسێک بوون کە باش مامەڵەت لەگەڵ ناکات و ئەو کەسەی لەگەڵییت ڕەنگە هەندێک جار خۆشەویستی و میهرەبان بێت؟ کەواتە ئاسانە کە وا بیر بکەیتەوە کە ئەوان بەڕاستی بەو شێوەیەن، وە هەموو شتێک دەتوانێ باش بێت.
بەڵام بۆ هەوڵدان بۆ کۆنترۆڵکردنی کەسێکی تر ئەوەیە کە خۆشەویستی نیشان نەدات. تۆ مافی خۆتت هەیە و ئەوەی دەتەوێت هەست بە باشی بکەیت.
دانانی سنوورەکان و لەسەرووی هەمووشیانەوە ڕێزگرتن لە سنوورەکان لە پەیوەندیدا گرنگە. تۆ مافی تایبەتی خۆت و کاتی خۆتت هەیە. تۆ مافی ئەوەت هەیە کە چاوەڕوانی هاوبەشەکەت بکەیت کە بە باشی مامەڵەت لەگەڵ بکات و بە شێوەیەکی دادپەروەرانە قسەت لەگەڵ بکات، بێ ئەوەی سەرنجێکی سەرلێشێوان بێت.
لە پەیوەندییەکدا، پێم وایە ئەم پرسیارانە گرنگە کە بتوانن وەڵامی بەڵێ بدەنەوە بۆ:
1. ئایا ئەم کەسە وا لە من دەکات هەستێکی باش بکەم؟
2. من ڕێزم لێگیراوە بۆ ئەوەی کێم؟
ئایا کەسێکی تر دەزانێت کە تۆ چۆن ئەکەیت؟ عادەتەن زۆر باشە کە هەوڵ بدەیت بە کەسێک بڵێیت کە متمانەت پێیەتی، تەنانەت ئەگەر هەست بە زەحمەتیش بکات. بۆ نمونە، هاوڕێیەک، دایک و باوک یان خوشک و برا، یان کەسێکی تر کە تۆ باوەڕت پێیەتی. ئەوە گرنگە کە گوێ لە کەسێک بگرین کە چۆن گرنگی بە تۆ دەدات
هەندێ جار ئەوە قورسە بۆ خێزان و هاوڕێکان کە تێبگەن چۆن دەیکەن، یان بۆ ئەوەی بزانن چۆن پشتگیریت بکەن. بۆیە باشە ئەگەر قسە لەگەڵ کەسێک بکەیت کە ڕاهاتبێت بۆ پشتگیریکردنی ئەو کەسانەی کە لە پەیوەندیدا بە خراپی مامەڵەیان لەگەڵ کراوە
ئەمانە چەند نموونەیەکن بۆ ئەوەی لە کوێ یارمەتی وەرگرن:
سەنتەری ڕێنوێنی گەنجان، پەرستاری قوتابخانە، ڕاوێژکاری قوتابخانە، یان بنکەی تەندروستی.
ئادێندەم لە تیجیجورن ڤاست: بە دڵنیاییەوە دەتوانیت لەگەڵمان قسە بکەیت لە تیجیجورین ڤاست، لەگەڵ ئێمە هەمیشە نەناسراویت.
وابزانم من خەمۆکم و دڵەڕاوکێی کۆمەڵایەتیم هەیە. چۆن بزانم ئەگەر پێویستم بە یارمەتی پیشەگەرانە بێت بۆی؟
سڵاو!
سوپاس بۆ پرسیارەکەت کە زۆر گرنگە. تۆ دەنووسیت کە تۆ خەمۆکیت هەیە و دڵەڕاوکێی کۆمەڵایەتیت هەیە و دەتوانم وێنای ئەوە بکەم کە تۆ لەم بارەیەوە دەخوێنیتەوە و خۆت لە وەسفەکانی خەمۆکی و دڵەڕاوکێی کۆمەڵایەتیدا بناسێت.
ئەگەر سەرنج بدەیت کە کێشە و گرفتەکانت کاریگەری لەسەر چۆنییەتی هەستکردنت و ئەوەی لە ژیانی ڕۆژانەتدا دەیکەیت، ئەوا پێم باشە سەردانێک بۆ دەروونناسێک تۆمار بکەیت بۆ ئەوەی زیاتر باسی ئەوە بکەیت. پاشان پێکەوە دەتوانیت قسە لەسەر دۆخەکەت و شتی جیاواز بکەیت کە دەتوانێت یارمەتیت بدات.
هەندێ جار شتی قورس لە ژیاندا ڕوو دەدات و دواتر سروشتییە کە هەست بە نیگەرانی و خەم و پەژارەیەک بکەیت ئەمانە کاردانەوەی هاوبەشن کە ئەتوانن تێبپەڕن بەڵام زۆر گرنگە هەستەکانت بە جدی وەربگریت و تۆش بە نووسین لێرە و پرسیارکردن ئەوە بە جوانی ئەنجام بدەیت بۆ دانانی ژوانێک لەگەڵ دەروونناسێک ئەوەیە کە ئاگات لە خۆت بێت و هەستەکانت بە جدی وەربگریت.
من زۆر جار خەون بە گەشتی جیهانەوە دەبینم. بەڵام ئەمجارە، کاتێک دەرفەتێکی وا دەرکەوت، من دەترسم. هێرشی ترسان و خولیاکان دەستی پێکرد. من دەبێت چی بکەم لەم جۆرە دۆخانەدا؟ ئەمە باوە؟
سڵاو!
ئەوەندە ناجێگیر نییە خەونەکان تەنیا خەون بن و لەناکاو ببن بە واقیع، بێ ئەوەی کاتمان هەبێت بۆ ئەوەی خۆمان لە ڕووی دەروونییەوە بۆ ئەمە ئامادە بکەین، ئیتر ئەوەندە ڕوون نییە کە دەمانەوێت ئەو شتەی کە خەونمان پێوە بینیوە بژیین. لە جیاتی ئەوە، ئێمە لەوانەیە هەست بە نائارامی و نیگەرانی بکەین دەربارەی بارودۆخی نوێ.
تۆ دەنووسیت کە تۆ هێڕش و خولیای ترست هەبوو کە پەیوەندی هەیە بە هەلی گەشتکردن بۆ جیهان. لە ئەگەری هێرشێکی ترساویدا، ئەو نیشانانەی کە ڕوودەدەن (وەک تەڵاق و سەرگیان) کاردانەوەیەکی سروشتی مانەوەن - جەستە بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیکی کاردانەوە و ئامادە دەبێت بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ هەڕەشە بە شەڕکردن یان هەڵاتن لە مەترسیەکە. ئەو هەڕەشەیەی کە جەستە ئامادە دەبێت بۆ مامەڵەکردن لەگەڵیدا دەتوانێت دەربارەی مەترسییەکی ڕاستەقینە بێت، مەترسییەکی هەستپێکراو یان بیرکردنەوەکانی خۆت کە هەست و کاردانەوەی ناخۆش لە جەستەدا دروست دەکات.
دەتوانرا بۆ تۆ ئاوا بوایە، کە هەست و بیرکردنەوەی گەشتکردن بە جیهان تێکەڵ بوو، لەوانەیە هەست بە دڵخۆشی و نادڵنیانی بکات، وە جەستەت کاردانەوەی هەیە بۆ ئەمە.
کاتێک کە بە خولیا هات، ئەوە شتێکی نا ئاسایی نیە بۆ بیرکردنەوە قورسەکان کە لە هێرشێکی ترسانەوە بێت بۆ ئەوەی وەک خولیا ئەزموون بکرێت. لە پەیوەندیدا لەگەڵ دڵەڕاوکێ و پەستان، لەوانەیە هەندێکیش بیرێکی خولیاییان هەبێت. ئەو بیرانەی کە دەتوانن ون بن کاتێک کە ئاستی فشارەکان کەمدەبێتەوە. ئەگەر بەردەوام بیت لە بێزاربوون بە خولیا و/ یان پەشێوی ترس، لەوانەیە باش بێت کە یارمەتی بگەرێیت لە چاودێری تەندروستیدا، چارەسەری دەروونی باش هەیە بۆ ئەمە هەمو لە ناوەندی تەندروستی و هەم لە دابینکەری چاودێری دیجیتاڵ، وەک میندلەر.
ئەمە ئەوەیە کە چۆن دەتوانیت نیشانەکان بشکێنیت لە کاتی هێرشێکی ترسناکدا
1. هەوڵ بدە بە هێمنی هەناسە بدەیت - سەرنج بدە سەر هەناسەدانەکەت و هەوڵ بدە تا هەناسە بدەیت.
2. لە هەستەکە بمێنەوە - هەستەکە بپشکنە لە جیاتی هەڵاتن. هەوڵ بدە هەستەکە بخەیتە ناو وشەکانەوە، وەک ئەوەی بە خۆت بڵێیت " ئێستا من نیگەرانیم هەیە، ئەوە ناخۆشە بەڵام مەترسیدار نیە".
3. لەبیرت بێت کە تێدەپەڕێت - تێکچوون کاردانەوەیەکی کاتییە کە عادەتەن لە ماوەی 10 خولەکدا کەم دەکاتەوە، هەندێک جار کورتتر.
ئەمە ئەوەیە کە چۆن دەتوانیت مەترسی تۆقین کەم بکەیتەوە:
1. خۆلادان/کەمکردنەوەی فشار ئەگەر بکرێت - پێداچوونەوە بە دۆخی ژیانت بکە و هەوڵ بدە هاوسەنگیەکی باش بدۆزیتەوە لە پێشەکی ژیانی ڕۆژانەدا
2. خەوتن – ڕۆتینی خەوی باش تۆ کەمتر لاواز دەکات لە نەخۆشی ترس
3. جوولاندن - وەرزشکردن و چالاکی جەستەیی بەرگرییەکی زیاترت دەداتێ بۆ دڵەڕاوکێ و پەشێوی
4. بڕینی کافاین وەک قاوە چونکە دەتوانێت ئاستی فشاری لەش زیاد بکات
5. وریابە لەگەڵ کحول - کحول و دەرمانەکانی تر هەندێک جار وەک خۆ دەرمان بەکار دەهێنرێت بۆ حەسانەوەی دڵەڕاوکێی کاتی، بەڵام لە درێژخایەندا دەبێتە هۆی کێشەی گەورەتر.
هەندێ جار وا هەست دەکات کە من خەمۆکیم هەیە، بەڵام بەشێکیش دوودڵم لێی چونکە نازانم مانای چییە و پێوەرەکان چین. دەبێت لە کوێ بگەڕێمەوە؟
سڵاو!
هەندێ جار کاتێک شتە قورسەکان ڕوودەدەن، ژیان هەست بە سەختی دەکات و دواتر سروشتییە کە هەست بە خەم و پەژارە بکات. ئەمانە کاردانەوەی سروشتی و باون کە دەتوانن تێبپەڕن، بەڵام زۆر گرنگە هەستەکانت بە جدی وەربگریت. وابزانم ئەوە ژیرانەیە کە تۆ لێرە پەیوەندیت هەبێت و داوای ئامۆژگاری بکەیت.
لە حاڵەتی خەمۆکیدا، لەوانەیە چیتر هیچ شتێک هەست بە خۆشی نەکات، ئەوەی پێشتر حەزت لێ بوو چیتر هەست بە پێکەنین ناکات و لەوانەیە زیاتر لە ئەوانی تر بکشێنەوە. هه روه ها ئه وه هه روه ها هه ست به ماندوو بوون هه ست ده كه ن، هه موو شتێك هه ست به قورسی و سه خته ، ته نانه ت شتێك كه پێشتر به ئاسانی ئه و كردی.
لە حاڵەتی خەمۆکیدا، ئەوە باوە کە بەلایەنی کەمەوە بۆ ماوەی دوو هەفتە یەک یان زیاتر لەم ناتەواوییە لە ژێرەوە هەبێت:
هەروەها لەوانەیە خۆت بناسیتەوە لە یەکێک یان زیاتر لەم ناتەواوییانە:
ئەگەر تۆ هەست بە خەمۆکی دەکەیت و بۆ ماوەیەکی زۆر ئەم کارەت کردووە، پێم وایە پێویستە پەیوەندی بە دابینکەری تەندروستیەوە بکەیت. چەند چارەسەرێکی جیاواز هەیە بۆ خەمۆکی لەبەر ئەوەی تۆ پێشتر پەیوەندیت لەگەڵ یومۆ هەبووە، لەوانەیە باش بێت ئەگەر زیاتر جێبەجێ بکەیت، بۆ نمونە بۆ بنکەی تەندروستیت. هەروەها کلینیکی دیجیتاڵ هەیە کە دەتوانی یارمەتیت پێ بگات، وەک میندلەر.
چی بکەم ئەگەر ژیان لەسەر من بێت، هەموو شتێک کە دەتوانیت بیری لێ بکەیتەوە ڕوو دەدات. من هەستێکی باش ناکەم لەبەر هەموو شتێک لە ژیاندا ناتوانم باوەڕ بکەم کە زۆر ڕوو دەدات بۆ من. چۆن دەتوانم مامەڵە لەگەڵ هەموو شتێک بکەم کە هەست بە نادادپەروەری دەکەن؟
سڵاو!
وا دیارە کە تۆ لە بارودۆخێکدایت کە چەن شتی سەختت چەشتووە، لەوانەیە لە ماوەیەکی کورتدا. ئێمە مرۆڤ ئامادەین بۆ گونجان لەگەڵ ناخۆشی، بەڵام کاتێک چەندین ڕووداوی سەخت لە ماوەیەکی کورتدا ڕوو دەدەن، ژیان دەتوانێت هەست بە نادادپەروەری بکات.
لەو دۆخەی کە وەسفی دەکەیت، پێم وایە زۆر گرنگە کە تۆ ئاگات لە خۆت بێت بە جۆرێک کە زۆر گرنگی بە خۆت بدەیت. چی عادەتەن هەست بە باشیت دەکات، چی وا لە تۆ دەکات کە هەست بە سەلامەتی و ئارام بکەیت؟
هەست بە خۆڕایی بکە بۆ نوسینی ئەمە و هەوڵ بدە بۆ پلان بۆ چالاکیەکان لە ژیانی ڕۆژانەت کە وا لە تۆ دەکات هەست بە باشتر بکەیت. ئەوە پێویست ناکات هیچ شتێکی گەورە بێت بەڵام لە جیاتی ئەوە شتێک کە لە ژیانی ڕۆژانەدا کار دەکات، لەوانەیە لەگەڵ ئەو کەسانەی کە هەست بە سەلامەتی دەکەن، هەڵواسن؟ سەیری فیلمی دڵخوازت دەکەیت؟ بۆ گوێگرتن لە مۆسیقا/ پۆد/ دەفتەری دەنگ یان شتێکی تەواو جیاواز کە ئاشتی و ئاسایش دەبەخشێت.
ئایا شتێک هەیە کە بتوانی بیکەیت؟
ئێستا نازانم ئەوە چیە کە کاری کردۆتە سەرت، بەڵام هەرچەندە ڕەنگە کاریگەری چەند ڕووداوێک زەحمەت بێت، بەڵام باشە بیر لەوە بکەمەوە کە ئایا شتێک هەیە لە حاڵتدا کە بتوانیت کاریگەریت هەبێت، کارێکی دەربارەی بکەیت؟
تەنانەت ئەگەر نەتوانیت کاریگەری لەسەر ئەو شتانەی ڕوویدابێت، دەبینیت کە ئایا لەم بارودۆخەی ئێستادا هەیە یان لە ژیانی ڕۆژانەدا، کە دەتوانێت کارەکە کەم بکاتەوە یان دەتوانێت بە شێوەیەک لە شێوەکان کاریگەری لەسەر بارودۆخەکەت هەبێت.
کاتێک ئێمە مرۆڤ سەردەمێکمان هەیە لە ژیاندا کە هەست بە زەحمەتی زیاتر دەکات، پێویستە زیاتر ئاگامان لە خۆمان بێت، بۆ نموونە بە مانەوە لە ڕۆتینی ئاسایی، هەوڵدان بۆ خەوتن و نانخواردن بە شێوەیەکی ڕێک و پێک و بۆ دەرچوون لە ڕوناکی ڕۆژدا، باشترە بۆ پیاسەکردن.
ئایا کەسێک هەیە کە بزانێت هەستت چۆنە، کەسێک کە دەتوانیت داوای یارمەتی بکەیت؟ تەنانەت ئەگەر بتوانرێت وەربگیرێ، عادەتەن هەستێکی باشە بۆ ئەوەی بە کەسێک بڵێیت کە هەست بە سەلامەتی دەکەیت.